Eğer sık sık “Sürekli bir şeyler yemek istiyorum. Tok olduğumu bildiğim halde yine de yemek istiyorum. Doyma hissim neredeyse yok.” gibi cümleleri kendinize söylüyorsanız, duygusal yeme alışkanlığına sahip olabilirsiniz.
Duygusal yeme, insanların olumsuz duygusal durumlarla başa çıkmak için aşırı yeme eğilimi olarak tanımlanır. Bu, olumsuz duyguların bastırılması ve yatıştırılması amacıyla fazla yemek yeme eylemi anlamına gelir. Duygusal yeme ile mücadele etmek ve sağlıklı bir denge kurmak önemlidir.
Duygusal yeme ile normal fizyolojik açlık arasındaki farkı anlamak zor olabilir. Fizyolojik açlık, yavaş bir şekilde ortaya çıkar ve ertelenebilirken, duygusal açlık ani bir şekilde gelir ve kişiyi aniden yemeğe yönlendirir.
Aynı zamanda, duygusal yiyiciler, fizyolojik açlıktan kaynaklanan sinirli ve gergin hissetme durumunu, yemek yedikten sonra azaltamazlar. Onlar için yemeğin nedeni genellikle duygularını yatıştırmaktır.
Duygusal yeme davranışı sıklıkla stres, kaygı, depresyon, öfke, onaylanmama hissi gibi olumsuz duygularla ilişkilendirilir. Bu davranış, olumsuz duyguları bastırmanın bir yolu olarak görülebilir.
Cinsiyete bağlı olarak, duygusal yeme her iki cinsiyette de görülebilir, ancak kadınlarda daha yaygın olarak görülme eğilimindedir. Bu, kadınların hormonal değişikliklere daha fazla maruz kaldığı, stres ve kaygı konularında daha hassas oldukları ve depresyon eğilimlerinin daha yüksek olduğu ortamlarda bulunmalarıyla ilişkilendirilebilir.
Duygusal yeme davranışını tetikleyen bazı faktörler şunlar olabilir:
- Stres: Stres, duygusal yeme davranışını tetikleyen fizyolojik etkilere neden olabilir. Stres kortizol seviyelerini yükseltebilir ve bazı hormonların artmasına yol açabilir, bu da vücudu tatlı ve yağlı yiyeceklere yönlendirebilir.
- Duygular ve düşünceler: Korku, kaygı, öfke, endişe ve kızgınlık gibi duygular, kişileri yemeye yönlendirebilir. Bu duyguları yatıştırmak için yemeğe sığınma eğilimi gösterebilirler.
- Sıkılma: Kişinin can sıkıntısı yaşadığı durumlar veya tatiller sırasında duygusal yeme davranışı gözlenebilir. Bireyler boşluğun içinde hissettiklerinde yemeye yönelebilirler.
- Yemeyi kaçış olarak görmek: Bazı insanlar, çeşitli nedenlerle belirli sosyal ortamlardan kaçınabilirler ve bu durum onları yemeğe yönlendirebilir. Örneğin, bir kişi kilo konusunda rahatsız olduğu için sosyal etkinliklere katılmaktan kaçınabilir ve bu sırada yemeğe sığınabilir.
Duygusal yeme davranışıyla başa çıkmak için aşağıdaki stratejileri düşünebilirsiniz:
- Stresle başa çıkma becerilerini geliştirmek: Stres yönetimi, duygusal yeme davranışını kontrol altına almada yardımcı olabilir.
- Beslenme eğitimi: Eğer kilo probleminiz varsa, bir diyetisyenden beslenme eğitimi almak faydalı olabilir. Yeme alışkanlıklarınızı gözden geçirerek sağlıklı bir denge sağlamak önemlidir.
- Porsiyon kontrolü: Yemeğinizi daha küçük porsiyonlarla tüketerek kontrol altında tutabilirsiniz.
- Farkındalık geliştirme: Hangi duygusal tetikleyicilerin sizi yemeğe yönlendirdiğini anlamak için kendinize farkındalık yaratın.
- Yeme günlüğü tutma: Yediklerinizle duygusal durumunuz arasındaki ilişkiyi anlamak için yeme günlüğü tutmayı deneyin.
- Yeme isteği geldiğinde dikkat yönlendirme: Açlık hissinin geçici olduğunu hatırlayarak yeme isteği geldiğinde dikkatinizi başka bir şeye yönlendirebilirsiniz.
- Yemeyi ödül veya ceza olarak görmemek: Yiyecekleri ödül veya ceza olarak görmekten kaçının.
- Fiziksel egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, ruh halini düzenlemenin önemli bir yoludur ve duygusal yeme ile başa çıkmada etkili bir tedavi olarak görülebilir.
- Psikolojik destek: Yeme alışkanlıklarınızı ve düşüncelerinizi yeniden yapılandırmak için bir uzmandan psikolojik destek almayı düşünebilirsiniz.
Unutmayın ki bu bilgiler, sizi tanı ve tedaviye yönlendirmek amacı taşımaz. Duygusal yeme sorununuz varsa, bir uzmandan yardım almanız önemlidir. Sağlığınızı ve iyi hissetmenizi desteklemek için profesyonel bir yaklaşıma başvurun.
