Kombucha binlerce yıldır tüketilen Çin asıllı fermente bir çaydır. Şeker-çayı çözeltisi, bakteriler ve maya tarafından yaygın olarak bilinen bir “SCOBY” (bakteri ve maya simbiyotik kolonisi) ile fermente edilir. Genellikle siyah çay ile yapılmış olsa da, kombucha yeşil çaylar ile de yapılabilir. Ortak iddiaların aksine, SCOBY bir kombucha mantarı değildir. Sadece çayla aynı sağlık yararları değil, aynı zamanda yararlı probiyotikler açısından da zengindir. İçinde bol miktarda yararlı bakteri, çeşitli enzimler, vitaminler ve mineraller bulunur. Kombucha ayrıca antioksidanlar içerir, zararlı bakterileri öldürebilir ve çeşitli hastalıklarla savaşmaya yardımcı olabilir.
Aşağıdaki probiyotikler bu sağlık iksirini oluşturur:
– Gluconacetobacter (çoğu örnekte>% 85)
– Asetobakter (%2)
– Lactobacillus (bazı örneklerde % 30'a kadar)
– Zygosaccharomyces (> % 95)
Bilimsel kanıtlara dayanan kombucha'nın en iyi 8 sağlık faydası…
Zengin bir probiyotik kaynağı
Kombucha'nın Çin veya Japonya menşeli olduğu düşünülmektedir. Bakteri, maya ve şekerin özel suşlarını siyah veya yeşil çayı ekleyerek ve bir hafta veya daha uzun süre fermente etmesini sağlayarak yapılır. Bu süreçte bakteri ve maya yüzeyde mantar benzeri bir leke oluşturur, bu nedenle kombucha aynı zamanda “mantar çayı” olarak da bilinir. Bu blob aslında canlı bir simbiyotik bakteri ve maya kolonisi veya bir SCOBY'dir ve yeni kombuchaları fermente etmek için kullanılabilir. Fermantasyon süreci, sirke ve diğer bazı asidik bileşikler, karbonatlı hale gelen eser miktarda alkol ve gaz üretir. Fermantasyon sırasında büyük miktarda probiyotik bakteri de üretilmektedir. Probiyotikler bağırsaklarınızı sağlıklı bakterilerle sağlar. Bu bakteriler sindirim, iltihap ve hatta kilo kaybı dahil olmak üzere sağlığın birçok yönünü geliştirebilir. Bu nedenle, diyetinize kombucha gibi probiyotikler ekleyerek sağlığınızı pek çok yönden geliştirebilirsiniz.
Yeşil çayın faydalarını da içeriyor
Yeşil çay, gezegendeki en sağlıklı içeceklerden biridir. Bunun nedeni yeşil çayın vücutta güçlü antioksidanlar olarak işlev gören polifenoller gibi birçok biyoaktif bileşik içermesidir. Yeşil çaydan yapılan Kombucha, aynı kimyasal özelliklerin çoğuna sahiptir ve bu nedenle aynı yararların çoğu vardır. Çalışmalar, düzenli olarak yeşil çay içmenin, yaktığınız kalori miktarını arttırabileceğini, karın yağını azaltabileceğini, kolesterol seviyelerini artırabileceğini, kan şekeri kontrolüne yardımcı olabileceğini ve daha fazlasını gösterebileceğini göstermektedir. Çalışmalar ayrıca yeşil çay içenlerin prostat, meme ve kolon kanseri risklerinin azaldığını göstermektedir.
Antioksidanlar içerir
Antioksidanlar, hücrelere zarar verebilecek serbest radikallerle, reaktif moleküllerle savaşan maddelerdir. Gıda ve içeceklerden alınan antioksidanlar sağlığınız için antioksidan takviyelerden daha iyidir. Kombucha, özellikle yeşil çay ile yapıldığında, karaciğer üzerinde güçlü antioksidan etkilere sahiptir. Sıçan çalışmaları sürekli olarak, kombucha içiminin toksik kimyasalların neden olduğu karaciğer toksisitesini, bazı durumlarda en az% 70 oranında düzenli olarak azalttığını bulmuştur. Ne yazık ki, bu konuda insan çalışmaları yok, ama karaciğer hastalığı olan insanlar için umut verici bir araştırma alanı gibi görünüyor.
Bakterileri yok edebilir
Kombucha'nın fermantasyonu sırasında üretilen ana maddelerden biri de sirke içinde bol miktarda bulunan asetik asittir. Çaydaki polifenoller gibi asetik asit de potansiyel olarak zararlı birçok mikroorganizmayı öldürebilir. Siyah veya yeşil çaydan yapılan Kombucha, özellikle enfeksiyona neden olan bakterilere ve Candida mayalarına karşı güçlü antibakteriyel özelliklere sahip gibi görünmektedir. Tavuklarla ilgili bir çalışma, kombucha'nın antibiyotikler olarak antimikrobiyal etkilere ve benzer büyümeyi teşvik edici etkiye sahip olduğunu bulmuştur. Araştırmacılar, kombucha çayının, bu tavuklara tipik olarak beslenen antibiyotik büyüme destekleyicilerine bir alternatif olarak kullanılabileceğini bile ileri sürmüşlerdir.
Kalp hastalığı riskini azaltabilir
Kalp hastalığı dünyanın önde gelen ölüm nedenidir. Sıçan araştırmaları, kombucha'nın bu hastalıkların, LDL ve HDL kolesterolünün iki markörünü 30 gün gibi kısa bir sürede geliştirebileceğini göstermektedir. Daha da önemlisi, çay (özellikle yeşil çay), LDL kolesterol partiküllerini, kalp hastalığına katkıda bulunduğu düşünülen oksidasyondan korur.
Tip 2 diyabeti yönetmeye yardımcı olabilir
Tip 2 diyabet dünya çapında 300 milyondan fazla kişiyi etkiler. Yüksek kan şekeri seviyeleri ve insülin direnci ile karakterizedir. Diyabetik farelerde yapılan bir çalışmada, kombucha'nın kan şekeri düzeylerini azaltan karbonhidrat sindirimini yavaşlattığı bulunmuştur. Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını da iyileştirdi. Yeşil çayın kendisinin kan şekeri seviyesini düşürdüğü gösterildiğinden, yeşil çaydan yapılan Kombucha'nın daha da yararlı olması muhtemeldir. Aslında, yaklaşık 300.000 bireyden oluşan bir inceleme çalışması, yeşil çay içenlerin diyabet hastası olma riskinin %18 daha düşük olduğunu bulmuştur.
Kansere karşı korunmaya yardımcı olabilir
Kanser dünyanın önde gelen ölüm nedenlerinden biridir. Hücre mutasyonu ve kontrolsüz büyüme ile karakterizedir. Test tüpü çalışmalarında, kombucha yüksek konsantrasyonlu çay polifenolleri ve antioksidanları nedeniyle kanserli hücrelerin büyümesini ve yayılmasını önlemeye yardımcı olmuştur. Çay polifenolleri anti-kanser özellikler göstermektedir. Bununla birlikte, polifenollerin, kanser hücresi ölümünü teşvik ederken, gen mutasyonunu ve kanser hücrelerinin büyümesini bloke ettiği düşünülmektedir. Bu nedenle, çay içenlerin çeşitli kanser türlerini geliştirme olasılıklarının daha az olduğunu görmek şaşırtıcı değildir.
Doğru şekilde hazırlandığında yararlı olur
Kombucha birçok sağlık yararları ile probiyotik açısından zengin bir çaydır. Bunu mağazadan satın alabilir veya evde yapabilirsiniz. Ancak, düzgün şekilde hazırlamaya çok dikkat edin. Kontamine veya aşırı fermente edilmiş kombucha ciddi sağlık problemlerine ve hatta ölüme neden olabilir (ve neden olmuştur). Ev yapımı kombucha da % 3'e kadar alkol içerebilir. Daha güvenli seçenek, bir mağazada veya çevrimiçi olarak kombucha satın almaktır. Ticari ürünler iyi ve % 0.5'ten az alkol içermesi gerektiği için alkolsüz olarak kabul edilir. Bununla birlikte, malzemeleri kontrol edin ve ilave şekeri yüksek markalardan kaçınmaya çalışın.
Potansiyel yan etkileri
Kombucha çayı, çay, şeker, bakteri ve maya ile yapılan fermente bir içecek. Bazen kombucha mantarı çayı olarak adlandırılsa da, kombucha bir mantar değildir – bu bir bakteri ve maya kolonisidir. Kombucha, şeker ve çayı ekleyerek ve karışımın mayalanmasına izin vererek yapılır. Elde edilen sıvı sirke, B vitaminleri ve bir dizi başka kimyasal bileşik içerir. Bileşenlerin kombucha çayı kan basıncından kansere kadar ciddi sağlık durumlarını önlemeye ve yönetmeye yardımcı olduğunu iddia eder. Bu iddialar bilim tarafından desteklenmez. Sınırlı kanıtlar, kombucha çayının sağlıklı bir bağışıklık sistemini teşvik etmek ve kabızlığı önlemek de dahil olmak üzere probiyotik takviyeye benzer yararlar sunabileceğini düşündürmektedir.
Bununla birlikte, şu anda, kombucha çayının insan sağlığı üzerindeki rolüne ilişkin geçerli tıbbi çalışmalar çok sınırlıdır ve dikkate alınması gereken riskler vardır.
Kombucha çay içenlerde mide rahatsızlığı, enfeksiyonlar ve alerjik reaksiyonlar gibi yan etkiler bildirilmiştir. Kombucha çayı genellikle steril olmayan koşullar altında evlerde demlenir, bu da kirlenmeyi olası hale getirir. Demlenmemiş seramik kaplar demleme için kullanıldığında, kurşun zehirlenmesi meydana gelmiştir – çaydaki asitler seramik sırdan sızabilir.
Kısacası, kombucha çayı sağlık iddiaları üzerinde teslim yeterli kanıt yoktur. Aynı zamanda, birkaç hasar vakası bildirilmiştir. Bu nedenle, ihtiyatlı yaklaşım,daha kesin bilgi elde edilinceye kadar çok önemlidir.
Kombucha çayı ile ilgili yeterli kaynak ve çalışma olmamasından dolayı faydalarının yanı sıra zararlarının da olabileceği göz önüne alınmalıdır. Kombucha'nın tamamen mikrop içermemesi çok zor olduğundan, zayıflamış bir bağışıklık sistemi olan veya hamile veya emziren kadınlar için tavsiye edilmez. Kombucha, diyabetli kişilerin kan şekerini etkileyebilir. Kombucha kafein içerdiğinden, diyare veya irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi sorunları olan kişiler için önerilmez. Kafein bu koşulları tahriş edebilir ve onları daha da kötüleştirebilir.
Diyetisyen Asiye Kübra Dursun