Mobbing, iş yerinde bir bireyi ya da grubu hedef alarak sistematik şekilde psikolojik baskı, aşağılama, dışlama veya korkutma yoluyla zarar vermek anlamına gelir. Bu tür davranışlar kişinin motivasyonunu, özgüvenini ve genel psikolojik durumunu olumsuz etkiler. Mobbing, genellikle güç dengesizliklerinden kaynaklanır ve çoğu zaman birey bu durum karşısında kendini çaresiz hissedebilir.
Mobbingin Nasıl Gerçekleştiği
Mobbing, iş yerinde farklı yollarla ortaya çıkabilir ve genellikle belirgin olmayan şekilde gelişir. İşte mobbingin en yaygın türleri:
Psikolojik Baskı ve Yıldırma
Sürekli eleştirilme, küçümsenme ya da suçlanma.
Yapılan işin sürekli yetersiz gösterilmesi.
Sosyal İzolasyon ve Dışlama
Toplantılara çağrılmama veya grup etkinliklerinden dışlanma.
Çalışanın fikirlerinin dikkate alınmaması.
İş Yükü ve Görevlerle İlgili Sorunlar
İşlerin kasıtlı olarak zorlaştırılması ya da anlamsız görevler verilmesi.
Çalışma saatlerinin keyfi olarak artırılması.
Korkutma ve Tehdit
İşten çıkarılma tehditleri veya dolaylı gözdağı verme.
Kişinin özel hayatına dair tehdit içeren imalar.
Sürekli Gözdağı ve Hata Arama
Küçük hataların büyütülmesi ve sürekli hesap sorulması.
Başarılı bir işin göz ardı edilmesi veya başkalarına mal edilmesi.
Mobbingle Nasıl Mücadele Edilir?
Mobbing mağduru olmak psikolojik olarak zorlayıcı olabilir. Ancak bilinçli hareket ederek bu durumla başa çıkmak mümkündür. İşte mobbinge karşı uygulanabilecek adımlar:
Durumu Fark Edin ve Tanımlayın
Öncelikle yaşadığınız durumun mobbing olduğunu kabul edin.
Olayların detaylı bir kaydını tutun (tarih, saat, kişi isimleri, yaşanan olaylar).
Dokümantasyon ve Delil Toplama
Mümkünse e-postalar, mesajlar veya tanık ifadeleri gibi somut deliller biriktirin.
İşle ilgili yapılan haksızlıkları kanıtlayacak belgeleri saklayın.
İletişim Kurun
İlk adımda durumu açıkça mobbing yapan kişiyle konuşarak dile getirin.
Sorunun devam etmesi halinde bir üst yöneticiye veya insan kaynaklarına başvurun.
Hukuki Destek Alın
Mobbing, birçok ülkede hukuki yaptırımlara tabidir. Türkiye’de 4857 sayılı İş Kanunu ve Borçlar Kanunu kapsamında mobbing mağdurlarının hakları korunmaktadır.
Bir avukata danışarak dava açma veya Çalışma Bakanlığı’na şikayette bulunma hakkınızı değerlendirin.
Psikolojik Destek Almayı İhmal Etmeyin
Mobbingin psikolojik etkilerini hafifletmek için bir terapistten veya danışmandan yardım alın.
Kendinizi izole etmek yerine arkadaşlarınız veya güvendiğiniz kişilerle konuşarak destek alın.
Haklarınızı Bilin ve Güçlü Kalın
İş yerinizdeki haklarınızı öğrenin ve sizi koruyan yasalar hakkında bilgi edinin.
Mobbinge maruz kalıyorsanız, kendinize olan güveninizi kaybetmemeye çalışın.
Mobbingden Korunmanın İpuçları
Net Sınırlar Çizin: Kişisel ve profesyonel sınırlarınızı ihlal edenlere izin vermeyin.
Pozitif İletişim: Kendinizi doğru ve etkili bir şekilde ifade edin.
Birlikte Hareket Edin: Benzer durumu yaşayan diğer çalışanlarla dayanışma kurun.
Kendi Hakimiyetinizi Kaybetmeyin: Karşınızdaki kişinin amacına ulaşmasına izin vermeyin.
