Zahter, yaygın olarak kullanılan bir bitki çayı ve baharat çeşididir. Geleneksel tıpta çeşitli sağlık faydaları bulunan bu bitki, kekik türlerine ait olmasıyla bilinir ve içerdiği uçucu yağlar sayesinde gıda aroması, soslar, likör ve parfümeri sektörlerinde de önemli bir rol oynar.
Lamiaceae familyasına ait olan Zahter, özellikle Orta Doğu ülkelerinde, özellikle de Filistin ve Cezayir’de yetiştirilir. Halk arasında genellikle “kara kekik” olarak adlandırılan bu bitki, farklı bölgelerde çeşitli isimlerle de anılabilir. Türkiye’de de yaklaşık 400’e yakın türü yetişirken, Akdeniz ve Ege Bölgesi’nde endemik türlerine rastlanır. Tropikal bölgelerde veya ılıman iklimlerde verimli bir şekilde yetişen Zahter, Türkiye’nin pek çok bölgesinde yetiştirilebilir.
Zahter bitkisinin uçucu yağları, başlıca karvakrol, timol, p-simen ve y-terpinen bileşenlerinden oluşur. Bu bitkinin içerdiği fenolik bileşikler arasında ise rosmarinik asit ön plandadır. Rosmarinik asit antioksidan özelliklere sahiptirken, karvakrol bileşeni bakteri ve mantar karşıtı, böcek kovucu, ağrı kesici ve enfeksiyon karşıtı özelliklere sahiptir. Zahter, çay formunda tüketilerek astım, bronşit, kolik, mide ağrıları, uçuk virüsü, öksürük, soğuk algınlığı, ishal, hazımsızlık ve ağız kokusu gibi çeşitli sağlık sorunlarının hafifletilmesine yardımcı olur.
Faydaları
- Antioksidan Özellik: Zahter, vücudu serbest radikallere karşı koruyan antioksidanlar içerir.
- Sindirim Sistemini Düzenleme: Sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı olur, sindirim sorunlarını hafifletebilir.
- Kolesterol Düzeylerini Dengeleme: LDL ve total kolesterolün kan düzeyinde düşüşüne yardımcı olarak kötü kolesterolün kontrol altında tutulmasına yardımcı olur.
- Adet Söktürücü Etki: Adet söktürücü özellik gösterir, adet düzensizliklerinin hafifletilmesine yardımcı olabilir.
- Öksürüğü Giderme: Zahter çayı öksürüğü hafifletmeye ve boğazı rahatlatmaya yardımcı olabilir.
- Bağışıklık Sistemini Güçlendirme: Zararlı mikroplara karşı bağışıklık sisteminin tepki kapasitesini artırır, vücudu enfeksiyonlara karşı korur.
- Detoks Etkisi: Toksinlerden arındırıcı özelliği ile karaciğer ve böbrek sağlığını destekler, vücudu temizler.
- Sinir Sistemi Sağlığı: Alzheimer gibi sinir kaybı hastalıklarına karşı koruyucu olabilir, sinir hücrelerini destekler.
- Stres ve Uykusuzluk Problemlerini Giderme: Sinir sistemini destekleyerek stresi azaltır, uykusuzluğu hafifletebilir.
- Cilt Sağlığı: Detoks etkisiyle cildi temizler, sivilce ve cilt kusurlarının oluşmasını önler, cilde sağlıklı bir görünüm kazandırır.
- Saç Sağlığı: Harici kullanımlarda saç foliküllerini besler, saç dökülmesini önler ve saçların sağlıklı bir şekilde büyümesini destekler.
